Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw – zwana przeze mnie dalej tarczą antykryzysową zawiera szereg uregulowań, z którymi będzie się musiał zmierzyć pion finansowo-księgowy jednostek samorządu terytorialnego.
Tarcza antykryzysowa zawiera bardzo ciekawy przepis prawa:
Art. 15zzr. 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:
1) od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
2) do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
3) przedawnienia,
4) których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
5) zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
6) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju
– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Co to oznacza dla księgowego ?
Skoro komentowany przepis dotyczy tylko i wyłącznie prawa administracyjnego, to księgowy będzie musiał rozpoznać, który obszar działania jego jednostki wpisuje się w prawo administracyjne, a który nie. Przypomnę tylko, że nie ma legalnej definicji prawa administracyjnego, a prawo administracyjne może być rozumiane sensu largo albo sensu stricto.
Jeśli art.15zzr. ust.1 ma być poprawnie stosowany – na przykład przy zapisach na koncie 221 czy 226 albo w zakresie prezentacji danych w Rb27s i Rb27zz w zakresie zaległości – to należy w pierwszej kolejności dokonać przyporządkowania działania swojej jednostki pod poszczególne gałęzie prawa.
Księgowy musi rozpoznać czy termin X, który ma związek z przedawnieniem, dotyczy sfery prawa administracyjnego, prawa cywilnego, prawa finansowego czy też prawa pracy.
Dodam tylko, że obowiązujące brzmienie art.15zzr. ust.1 nie zawiera odniesienia do prawa cywilnego.
Na skutek wniesionych w senacie i przyjętych następnie przez sejm poprawek odniesienie do prawa cywilnego zostało wykreślone z jego wersji pierwotnej
Pierwotne brzmienie:
„Art. 15zzr. 1. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu
epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów przewidzianych przepisami prawa cywilnego i administracyjnego:
1) od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem
lub organem oraz terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki jej lub drugiej strony stosunku prawnego,
2) zasiedzenia, przedawnienia i innych terminów, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności wynikających ze stosunków cywilnoprawnych, a także popadnięcie w opóźnienie,
3) zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
4) do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju
– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.”