Ośrodek Pomocy Społecznej może, ale nie musi starać się o zwolnienie z ZUS.
Twierdzenie , że stanowisko ZUS wyklucza OPS z tej formy pomocy państwa (pomoc publiczna) jest za daleko idące. Nigdzie w komunikacie ZUS nie jest zawarty zakaz dla OPS. Więcej, takie twierdzenia nie są w ogóle zawarte w przedmiotowym komunikacie.
Twierdzenie, że OPS nie mają prawa korzystać z pomocy publicznej – zwolnienia z ZUS za marzec, kwiecień i maj – w konfrontacji z obowiązującymi przepisami prawa, wyrokami TSUE, Pismem UOKIK z dnia 26 października 2017 roku w sprawie statusu samorządowych jednostek budżetowych przy udzielaniu pomocy publicznej, czy też samym komunikatem Komisji w sprawie tymczasowych ram środków pomocy państwa w celu wparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID – 19 jest twierdzeniem co najmniej dziwnym.
Czy OPS może być przedsiębiorcą w rozumieniu pomocy publicznej ? Tak.
Czy OPS świadczy usługi dla których istnieje rynek konkurencyjny ? Tak.
Czym są usługi opiekuńcze oraz czym jest prowadzenie domu pomocy społecznej? Czyż nie jest to działalność prowadzona na rynku także przez komercyjne podmioty? Tak.
Istnieje rynek konkurencyjny w tych samych obszarach aktywności, w których działa OPS. Rynek szacowany na ogromne pieniądze. Starzenie się społeczeństwa, coraz większe zapotrzebowanie na usługi pomocy czy opieki nad osobami sprzyja rozwojowi prywatnej działalności w tym obszarze, co widać gołym okiem.
Czy zatem OPS nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów dotyczących pomocy publicznej, gdy świadczy usługi opiekuńcze za odpłatnością czy też pobiera opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, tak jak to czynią komercyjne podmioty?
Kwestia zysku czy relacji kosztów do przychodów jest bez znaczenia, a jest to często podnoszony argument za wykluczeniem takich opłat z działalności gospodarczej, gdy chodzi o podatek VAT. Jednak definicja działalności gospodarczej na potrzeby VAT to jedno, a definicja działalności gospodarczej na potrzeby pomocy publicznej to zupełnie inna kwestia.
Niektóre OPS mają także pozawierane umowy najmu – to też nie jest działalność gospodarcza?
To, że OPS jest jednostką budżetową i otrzymuje środki na wydatki (gospodarka brutto) nie ma żadnego znaczenia przy pomocy publicznej. Przy takim podejściu żadna jednostka budżetowa nie mogłaby być beneficjentem pomocy publicznej. Bez znaczenia jest czy chodzi państwową czy samorządową jednostkę budżetową. Twierdzenie, że to jest dodatkowy powód wykluczenia OPS-ów z pomocy publicznej w związku z COVID-19 nie może być akceptowane.
Arbitralne rozstrzyganie o tym, że OPS z definicji nie jest i nie może być beneficjentem pomocy publicznej bez przeprowadzonej analizy konkretnego stanu faktycznego jest krzywdzące i niesprawiedliwe dla jakiekolwiek potencjalnego beneficjenta pomocy publicznej związanej z korzystaniem ulg w związku z COVID-19.
Poniżej prezentuję wskazówki dla OPS dotyczących ich statusu przy udzielanej pomocy publicznej (zwolnienie z ZUS i nie tylko) oraz bogate orzecznictwo w tym decyzje Komisji i wyjaśnienia UOKIK.
STANOWISKO ZUS:
„…Zwolnienie z opłacania należności z tytułu składek, stanowi pomoc publiczną. Zgodnie z Komunikatem Komisji pomoc publiczna może być udzielona wyłącznie przedsiębiorcy, który na dzień 31 grudnia 2019 r. nie znajdował się w trudnej sytuacji w rozumieniu przepisów unijnych, ale który później napotkał trudności lub znalazł się w trudnej sytuacji z powodu epidemii COVID-19.
To płatnik określa się czy z powodu epidemii znalazł się w trudne sytuacji…”
KOMUNIKAT KOMISJI TYMCZASOWE RAMY ŚRODKÓW POMOCY PAŃSTWA W CELU WSPARCIA GOSPODARKI W KONTEKŚCIE TRWAJĄCEJ EPIDEMII CONID- 19
(Wersje tymczasowych ram środków pomocy państwa, przyjętych w dniu 19 marca 2020 r. (C(2020) 1863), i ich zmiany (C(2020) 2215), przyjętej w dniu 3 kwietnia 2020 r., zostały opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej)
[…]
” 8. Wskutek epidemii COVID-19 przedsiębiorstwa mogą nie tylko borykać się z niewystarczającą płynnością, ale również ponosić istotne szkody. Ze względu na wyjątkowy charakter tej epidemii szkód takich nie można było przewidzieć, a są one znaczące i w związku z tym stawiają przedsiębiorstwa w sytuacji znacząco odmiennej od warunków rynkowych, w których podmioty te zazwyczaj prowadzą działalność. Nawet zdrowe przedsiębiorstwa, dobrze przygotowane do ryzyka nieodłącznie związanego z normalną działalnością, mogą w tych wyjątkowych okolicznościach doświadczać tak dużych trudności, że zagrożone może być ich dalsze funkcjonowanie.”
WYROKI I DECYZJE W ZAKRESIE POMOCY PUBLICZNEJ – UNIA EUROPEJSKA
Definicja przedsiębiorcy:
„Każda jednostka wykonująca działalność gospodarczą, niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania” (Wyrok TS UE z dn. 23.04.1991 r. w sprawie C-41/90 Höfner i Elser)
Definicja działalności gospodarczej:
„Działalnością gospodarczą polega na oferowaniu towarów lub usług na rynku” (Wyrok TS UE z dn. 16.06.1987 r. w sprawie C- 118/85 Komisja vs. Włochy)
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 września 1994 r. w sprawie T-66/92 Herlitz AG przeciwko Komisji:
„Kwestia osobowości prawnej nie ma znaczenia dla gospodarczego charakteru działalności oraz brak zarobkowego celu nie pozbawia działalności gospodarczego takiego charakteru”
Wyroki Trybunału Sprawiedliwości – działalność klasyfikowana jako społeczna może być działalnością gospodarczą :
- z dnia 22 stycznia 2002 r. w sprawie C-218/00 Cisal przeciwko INAIL,
- z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie Freskot AE przeciwko Elliniko Dimosio,
- Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 września 2000 r. w sprawach połączonych od C-180/98 do C-184/98 Pavlov i inni,
- Wyrok TS z dnia 27 września 1998 r. w sprawie C-263/86 Państwo Belgijskie przeciwko Humble i Edel,
- Wyrok z dnia 21 września 1999 r. Trybunał Sprawiedliwości C-67/96;
- Wyrok z dnia 18 czerwca 1998 r. Trybunał Sprawiedliwości C-35/96;
- Opinia Trybunału Sprawiedliwości przedstawiona w orzeczeniu z dnia 16 czerwca 1987 r. w sprawie 118/85 Komisja przeciwko Włochom.
- DECYZJA KOMISJI z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie pomocy C 7/06 przyznanej przez Finlandię dla przedsiębiorstwa Tieliikelaitos/Destia.
PISMO UOKiK
(Pismo Departamentu Monitorowania Pomocy Publicznej z dnia 26 października 2017 roku.) w sprawie statusu samorządowych jednostek budżetowych przy udzielaniu pomocy publicznej:
„ … Jeżeli zatem dana jednostka budżetowa czy zakład budżetowy prowadzą działalność gospodarczą i jednocześnie pomoc zostanie przyznana w związku z tą działalnością, to wówczas właśnie ten konkretny podmiot będzie beneficjentem pomocy de minimis/pomocy publicznej…”
(treść pisma : KLIKNIJ TUTAJ )
PODSUMOWUJĄC:
W rozumieniu prawa unijnego przedsiębiorcą będzie każdy podmiot prowadzący działalność gospodarczą, bez względu na formę organizacyjno-prawną jej prowadzenia, sposób finansowania, wielkość, występowanie zarobkowego charakteru tej działalności (Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 12 września 2000 r. w sprawach połączonych od C-180/98 do C-184/98 Pavlov i inni)
Jeżeli dany podmiot prowadzi zarówno działalność gospodarczą, jak i niegospodarczą, należy uznać go za przedsiębiorstwo jedynie w odniesieniu do działalności gospodarczej.