Dnia 13 września 2023 r. weszła w życie specustawa (Ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych), której celem jest ułatwienie przejmowania przez jednostki samorządu terytorialnego tak zwanych dróg ogólnodostępnych.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących regulacji stanu prawnego niektórych dróg ogólnodostępnych (dalej: specustawa), na własność gminy mogą zostać nabyte nieruchomości gruntowe pozostające w dniu wejścia w życie ustawy od co najmniej 20 lat we władaniu gminy, użytkowane jako drogi ogólnodostępne, ale jednocześnie niezaliczone do kategorii dróg publicznych.
Zatem jaka jest to nieruchomość?
Jest to taka nieruchomość, która jest niezabudowana, utwardzona, użytkowana jako droga ogólnodostępna o znaczeniu lokalnym, po której odbywa się ruch pojazdów i pieszych.
Ustawa zawiera wiele uregulowań, które będą miały wpływ na stan rozliczeń finansowych w j.s.t. zwłaszcza w obszarze nakładów inwestycyjnych (kwestia odszkodowań) jak i zastosowania klasyfikacji budżetowej w szczególności.
Które paragrafy powinny być właściwe dla odszkodowań za przejęcie nieruchomość?
Powstaje pytanie czy odszkodowania te powinny znaleźć się w paragrafach wydatków bieżących:
- 459 Kary i odszkodowania wypłacane na rzecz osób fizycznych (paragraf ten obejmuje między innymi odszkodowania Skarbu Państwa dla osób niesłusznie represjonowanych)
- 460 Kary, odszkodowania i grzywny wypłacane na rzecz osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych
czy może w paragrafach:
- 605 Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych
- 606 Wydatki na zakupy inwestycyjne jednostek budżetowych
Mając na uwadze fakt, że jednostka samorządu terytorialnego nabywa nieruchomość gruntową, tworząc u siebie aktyw trwały, odszkodowanie nie powinno być w tym momencie uznawane za wydatek bieżący. Przeczyłoby to bowiem podstawowym zasadom ponoszenia wydatków wg zasad określonych w ustawie o finansach publicznych (art.236 oraz art.242)