Załącznik do uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 8 października 2018 r. nr 2/2018 zawiera rozwiązania związane z wyceną oraz ewidencją gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste.
Mnie osobiście bardzo zaciekawiła (a może bardziej zdziwiła) propozycja ujęcia księgowego opłaty z tytułu przekształcenia.
Dlaczego właśnie ewidencja?
Dlatego, że propozycje zawarte w projekcie będą budzić kontrowersje w środowisku księgowych jednostek samorządu terytorialnego.
Projekt przewiduje, że:
Punkt 5.4. Nowy właściciel z tytułu przekształcenia wnosi roczną opłatę, przez okres 20 lat od dnia przekształcenia. Wysokość opłaty jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, obowiązującej w dniu przekształcenia. Jst może udzielić bonifikaty od wskazanej opłaty za dany rok. Opłatę wnosi się w terminie do dnia 31 marca każdego roku, a za rok 2019 w terminie do dnia 29 lutego 2020r.
– tu wszystko jest czytelne i wynika z ustawy, co nie wymaga żadnego komentarza moim zdaniem.
Z dniem przekształcenia jst ujmuje w księgach rachunkowych należną opłatę za okres 20 lat od dnia przekształcenia, z uwzględnieniem ewentualnych bonifikat, jako należność długoterminową (konto 226 „Długoterminowe należności budżetowe”), odnosząc ją drugostronnie na konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne”.
Takie są propozycje projektu w odniesieniu do ujęcia księgowego przypisu należności z tytułu „opłaty przekształceniowej”
Czyli cała należność za okres 20 lat w myśl projektu powinna być jednocześnie potraktowana jako należność długoterminowa i jako przychód w roku 2019.
Zatem: jeśli jest to kwota np. 100 jednostek pieniężnych (za okres 20 lat), na koncie 760 pojawi się przychód w wysokości 100 jednostek pieniężnych. Jednocześnie w należnościach długoterminowych ujęta będzie kwota 100 jednostek pieniężnych.
Czy księgowy przyjmie zapis księgowy: Wn 226 oraz Ma 760? . W bilansie za 2019 rok należności długoterminowe wyniosą 100 jednostek pieniężnych, a na wynik finansowy przeksięguje się przychód w wysokości 100 jednostek pieniężnych.
Wszystko ładnie się bilansuje, tylko czy aby na pewno jest to przychód w 100% roku 2019?
Czy może Wn 226 oraz Ma 840 i Wn 226 oraz Ma 760 jednocześnie?
W dalszej części projektu odnajdujemy następujące zapisy:
„Wariant II brzmienia punktu 5.4: Nowy właściciel z tytułu przekształcenia wnosi roczną opłatę (…), odnosząc ją drugostronnie na konto 800 „Fundusz jednostki”.
Uznać należy, że ma to związek z nowym właścicielem, a nie z jednostką samorządu terytorialnego.
5.5. Właściciel nieruchomości, w odniesieniu do której nastąpiło przekształcenie prawa wieczystego użytkowania w prawo własności zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 r., może wystąpić w każdym czasie trwania obowiązku wnoszenia opłaty rocznej z wnioskiem o jednorazową zapłatę należności z tytułu opłaty za przekształcenie w kwocie pozostającej do spłaty. Wysokość opłaty jednorazowej stanowi iloczyn wysokości opłaty obowiązującej w roku, w którym złożono wniosek oraz liczby lat pozostałych do upływu okresu 20 lat.
Ta część projektu jest niczym innym jak powieleniem zapisów z ustawy o możliwości dokonania jednorazowej opłaty – sprawa oczywista i niewymagająca komentarza.
W momencie złożenia wniosku jst wycenia należność z tytułu opłaty jednorazowej z uwzględnieniem ewentualnej bonifikaty udzielonej za jednorazową zapłatę. Jst ujmuje należność z tytułu jednorazowej opłaty na koncie 221 – należności z tytułu dochodów budżetowych zmniejszając w tej samej wysokości należności długoterminowe – konto 226, a różnicę odnosząc drugostronnie na konto 761 „Pozostałe koszty operacyjne” (lub w przypadku przyjęcia wariantu II w pkt. 5.4 – na konto 800 „Fundusz jednostki”).
Odniesienie różnicy, o której traktuje drugi akapit pkt. 5.5 projektu, na konto 761 jest logiczną konsekwencją zapisu księgowego Wn 226 oraz 760 na całą kwotę opłaty za przekształcenie.
Pojawienie się znowu konta 800 w nawiasie, chyba już z odniesieniem do j.s.t., ma stanowić alternatywę dla konta 761.
Może nie powinienem się dziwić ? W końcu to tylko projekt i należy się uzbroić w cierpliwość. Pożyjemy, zobaczymy.
Niemniej jednak, uważam, że kwestie tu poruszone powinny być raczej elementem szczególnych zasad rachunkowości, ale to tylko moje skromne zdanie.